Günümüzde birçok insanın karşılaştığı sağlık sorunlarından biri de bel fıtığıdır. Bel fıtığı, omurganın bel bölgesindeki disklerin zayıflaması veya hasar görmesi sonucu ortaya çıkan bir durumdur. İleri derece olmayan bel fıtığı fizik tedavi ile kontrol altına alınabilir.
Bel Fıtığı Nedir?
Bel fıtığı, omurga üzerindeki disklerin içindeki jelatinimsi madde olan nukleus pulposusun dışarıya sızması veya yer değiştirmesi sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Bu durum, omurganın koruyucu yapısı olan anulus fibrosusun zayıflaması veya yırtılması nedeniyle meydana gelir. Bel fıtığı genellikle bel bölgesinde, omurilik veya sinir köklerine baskı yaparak ağrı ve rahatsızlık hissine neden olur.
Bel Fıtığına Neden Olan Faktörler
Bel fıtığının birkaç nedeni olabilir. Bunlar arasında genetik faktörler, yaşlanma, aşırı kilo, düzensiz hareketler, ağır kaldırma, duruş bozuklukları ve aşırı zorlayıcı sporlar yer alabilir.
Bel Fıtığı Belirtileri Nelerdir?
Bel fıtığı belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir, ancak genellikle şu şekildedir:
- Sırt ve bacaklarda yayılan ağrı
- Uyuşma veya karıncalanma hissi
- Kas güçsüzlüğü
- Ayakta veya otururken artan ağrı
- Öksürme veya hapşırdığınızda ağrı artışı
Bel fıtığı, genellikle ağır kaldırma, zorlanma, düşme, fazla kilo, çok doğum, yaşlanma gibi faktörlerle ortaya çıkar.
Bel Fıtığı Fizik Tedavi ile Giderilebilir mi?
Bel fıtığı tedavisinde, cerrahi müdahaleye gerek kalmadan önce fizik tedavi yöntemleri denenir. Fizik tedavi uygulamaları sonunda neredeyse %90 oranında başarı sağlandığı bilinmektedir. Fizik tedavi, bel fıtığının neden olduğu ağrıyı azaltmak, kas spazmını çözmek, disklerin yerine oturmasını sağlamak, omurga esnekliğini artırmak, sinir basıncını azaltmak ve bel kaslarını güçlendirmek gibi amaçlarla uygulanır.
Uygulanabilen Fizik Tedavi Şekilleri
Fizik tedavi, pasif ve aktif tedaviler olmak üzere iki gruba ayrılır. Pasif tedaviler, hastanın aktif katılım sağlamadığı, fizyoterapist tarafından uygulanan tedavilerdir. Bunlar arasında şunlar sayılabilir:
- Masaj: Bel bölgesindeki kasları gevşetmek, kan dolaşımını artırmak, ağrıyı hafifletmek ve rahatlamak için yapılır.
- Isıtıcı tedaviler: Bel bölgesine sıcak su torbası, sıcak havlu, sıcak kum, sıcak balmumu gibi ısı kaynakları uygulanarak, kas spazmı ve ağrı azaltılır, kan akışı hızlandırılır.
- Soğuk tedaviler: Bel bölgesine buz torbası, soğuk havlu, soğuk jel gibi soğuk kaynaklar uygulanarak, ödem ve enflamasyon azaltılır, ağrı kesici etki sağlanır.
- Traksiyon: Bel bölgesine mekanik bir kuvvet uygulanarak, diskler arasındaki mesafe artırılır, sinir basısı azaltılır, disklerin yerine oturması sağlanır.
Aktif tedaviler, hastanın aktif katılım sağladığı, fizyoterapist eşliğinde veya evde yapabileceği egzersizlerdir. Bunlar arasında şunlar sayılabilir:
- Germe egzersizleri: Bel bölgesindeki kasları ve bağ dokularını uzatmak, esneklik kazandırmak, ağrıyı azaltmak ve hareket açıklığını artırmak için yapılır.
- Güçlendirme egzersizleri: Bel, karın, kalça ve bacak kaslarını kuvvetlendirmek, omurga stabilitesini sağlamak, ağrıyı önlemek ve tekrarını azaltmak için yapılır.
- Aerobik egzersizleri: Yürüyüş, bisiklete binme, yüzme gibi kardiyovasküler egzersizler, bel bölgesine giden kan akışını artırmak, oksijen taşımak, ağrıyı azaltmak ve iyileşmeyi hızlandırmak için yapılır.
- Pilates: Bel, karın ve kalça kaslarını çalıştıran, omurga esnekliğini ve duruşu geliştiren, ağrıyı azaltan ve yaşam kalitesini artıran bir egzersiz yöntemidir.
Bel fıtığı fizik tedavi ile geçer mi sorusunun cevabı, bel fıtığının derecesine, hastanın durumuna, fizik tedaviye uyumuna ve fizyoterapistin önerilerine bağlıdır. Fizik tedavi, bel fıtığı olan hastaların çoğunda cerrahiye gerek kalmadan iyileşme sağlayabilir. Ancak, fizik tedaviye rağmen ağrı, uyuşma, güçsüzlük gibi belirtiler devam ediyor veya kötüleşiyorsa, cerrahi tedavi gerekebilir.
Bel Fıtığı için Fizik Tedavi Sırasında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Bel fıtığı fizik tedavi ile tedavi edilirken, hastanın fizik tedavi sürecine aktif olarak katılması, fizyoterapistin önerilerine uyması, evde yapması gereken egzersizleri düzenli olarak yapması, ağır kaldırmaması, uzun süre oturmaması, doğru duruşu koruması, kilo vermesi, sigara içmemesi gibi önlemleri alması gerekir.
Bunların yanı sıra hastanın iyileşme süreci kişiden kişiye değişir. Genellikle, fizik tedavi 4-6 hafta sürer. Bu süre zarfında, hastanın ağrısı azalır, hareket açıklığı artar, kas kuvveti gelişir, yaşam kalitesi yükselir. Fizik tedavi sonrasında, hastanın bel fıtığının tekrarını önlemek için egzersizlere devam etmesi, sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmesi önerilir.
Fizik tedaviye başlamadan önce doktorunuza danışmanız, fizik tedaviye uygun olup olmadığınızı öğrenmeniz gerekir. Tedaviye başladıktan sonra da doktorunuz ve fizyoterapistiniz ile iletişim halinde olmanız önemlidir. Fizik tedavi ve rehabilitasyon, bel fıtığı olan hastalara cerrahiye alternatif bir tedavi yöntemi sunar. Bel fıtığı olan hastaların ağrısını azaltmak, iyileşmesini sağlamak ve yaşam kalitesini artırmak için etkili bir yöntemdir.
Daha fazla bilgi almak için Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon bölümümüzle iletişime geçebilirsiniz.
